Cors e arcors

A scrivìa Pinin Pacòt an sij «Brandé» (prima serie, nùmer 3):

I scrivoma ‘l piemontèis përchè ch’i lo parloma, e i lo parloma e i lo scrivoma pròpi ‘d cheur, adess ch’a smija ch’a vada perdendse, dëspresià da jë stess piemontèis ch’a lo arnego. S’a l’é vera ch’a staga për meuire, e bin, noi i voroma nen ch’a meuira! Con tut nòst sentiment e con tuta nòstra fòrsa i s’oponoma.
Nòstra arvista, pcita e pòvra coma ch’a l’é, a nass apòsta për difendlo, nòstr parlé, e con chiel nòstra stòria, nòstr caràter, përchè noi, italian e piemontèis, i savroma esse ‘d bon italian quand ch’i l’abio ‘mparà a esse ‘d bon piemontèis.
A l’é sòn lòn che noi i voroma: salvé nòstr parlé. Salvelo sercand ëd rendje soa finëssa e soa serietà e soa blëssa, sercand ëd rendje sò patrimòni ‘d paròle e d’espression nostran-e, sò fond d’ideje e ‘d sentiment piemontèis. E parej, sensa tëmma e sensa gena, i sercroma ‘d fé arvive le veje paròle, bele ch’a peusso smijene dròle, përchè ch’i l’avìo dësmentiaje: i finiroma për arconòssje e i torneroma a sentije nòstre, naturale e frësche coma ‘nt ël linguagi ch’a parlavo ij nòstri vej, piemontèis ëd na vòlta, travajeur an pas e coragios an guèra. Sensa blaga, a l’é cost ël dover ch’i s’imponoma, sperand che l’aprovassion e l’agiut ëd coj ch’an capisso a peussa permëtne dë riesse an costa nòstra fatiga.

Bin, coste paròle an dan coragi. Tant. Përchè se un dij prim Brandé, un ëd coj che ancheuj i podrìo sensa tëmma ciamé «pare dël piemontèis modern», un model për tuti ij piemontèis, a dis precisament lòn ch’i dijoma noi (prima con «é!» e peui con GoPiedmont), alora a më smija che la stòria a l’abia un sens, na diression – che a s’arpeta.

Che a vaja nen tant andé a sërché le ròbe ‘d na vira, pensand ch’a sio pì pure e pì sclinte.

Nò, dël 1927 – quand che praticament la totalità dij parlant piemontèis ancheuj a j’era gnanca na – a j’era tant ‘me ancheuj. Precis. Alora fòrsa, domse da fé. Gnun-e scuse për fé un travaj meno che ecelent. Partoma da sì e da sì i andoma anans.

Lascia un commento