Tag: cors ëd lenga

Ël piemontèis a Biansé, sconda part

Lùn-es i son stàit a l’Unitre ëd Biansé për la sconda (e ùltima, almanch për st’ann) ciaciarada an sël piemontèis. Na bela acoliensa anche stavòlta, a l’ha fame piasì.

I l’oma fàit quàich esempi ‘d grafìa, e dit che për amprende a scrive ‘l piemontèis al 90% a-i van des minute e nen des agn. Già, përchè noiàutri parlant piemontèis la lenga i la conossoma già, an basta savèj – për ancaminé – che fondamentalment ij segn diferent a son ses:
ò – o
u – eu
ë
n-

I l’oma scrivù quaicosëtta ant ël dialèt dël pòst dovrand le régole dël piemontèis.

I l’oma parlà ëd lìber, d’arviste e d’associassion. Ambelessì a-i é la dispensa.

I ‘oma scotà doe magnifiche poesìe ‘d Domini Badalin lesùe dal poeta, Mé mari e In paisan.

I l’oma finì la ciaciarada con na poesìa difìcila e sempia a l’istess temp, da lese con ël cheur ancor prima che con la ment, Ël Pì-a-mont-tèis, ëd Barba Tòni, làuda d’amor a nòsta lenga mare – o mèj, a nòsta lenga pare. N’ancontr ëd lenghe, latin e provensal, piemontèis, fransèis e italian ch’as mës-cio […] continua a leggere »

Ël piemontèis a Biansé, prima part

unitre
Lùn-es i l’hai tnù a Biansé la prima dle doe conferense (mi i preferiss ciameje “ciaciarade”) an sël piemontèis dont i l’avìa parlà ambelessì.

La partecipassion a l’é stàita bon-a: mia cita granda a l’ha contà 19 përson-e pì tre organisador (ch’am fà piasì ringrassié ancora për l’acoliensa e për lòn ch’a fan) e ij me familiar.

An costa prima pontà, ch’i l’hai ciamà Ancaminoma, i l’oma sërcà ëd capì lòn ch’a l’é ël piemontèis (e lòn ch’a l’é nen, visadì un dialèt – com ch’a disìa Pasolini, “il friulano è una lingua con diciotto dialetti”), i l’oma fàit na cita stòria dla lenga scrita (nen tuti a san che ij Sermon Subalpin, ël pi antìch document an piemontèis ch’a sia ruvà fin-a a noi, a l’é dla fin dël sécol ch’a fà dodes – 850 agn fà!), i ‘oma fàit na cita panoramica dij dissionari e dle gramàtiche ch’a esisto an nòsta lenga.

Tute le përson-e presente a j’ero anteressà, a fasìo ‘d domande e d’osservassion. Na cita vijà. Na vijà che, as capiss, a arzòlv nen […] continua a leggere »

Lingua del popolo e lingua dei re: ël piemontèis a Biansé

unitre
I ston prontand doe conferense an sël piemontèis ch’i tenrai a l’Unitre ‘d Biansé, lun-es 14 dzèmber e lun-es 18 gené, a 8 e mesa ‘d sèira për doe ore.

La còsa a l’é na mersì a Lissànder Motin, un-a dj’ànime dël piemontèis a Vërsèj e anviron, ch’a l’ha butame an contat con cola organisassion. Naturalment as trata d’un “lavoro ad alto rendimento”, për dila con Batista; ma i soma bin ch’as peul nen butesse ën pressi ansima a le ròbe dël Piemont.

(Am ven an ment la lession, an sìntesi estrema, ëd mè professor Riccardo Massano:

Fa’ tò dover e chërpa.)

Certe ròbe i-i foma përchè a van fàite, a-i na fà gnente se a son cite frise ant un mond ch’a va lest e as fërma nen a pensé. Erri De Luca:

Considero valore quello che domani non varrà più niente e quello che oggi vale ancora poco.
[I consider valor lòn che doman a valrà pì gnente, e lòn che ancheuj a val ancor pòch.]

Ël tìtol ch’i l’hai anmaginà […] continua a leggere »

Amprende ‘l piemontèis partend da zèro

Stamatin i stasìa pensand a lòn ch’i l’avrìa scrivù ancheuj ambelessì quand ch’i arseiv costa mail (la tradussion a l’é sota):

Hi,

Sorry for writing in English. I don’t speak neither Italian nor Piedmontese, but I’ve seen that you speak English too, so I guess it will not be a problem for you to read this.

My name is Nicolás and I am planning to learn Piedmontese. On-line resources are limited, but I have found some websites to work on and learn. I have also created a place in reddit for people interested in learning the language.

I am interested in learning the Langarolo dialect, specially the local varieties spoken in Alta Langa, where one of my grandparents was born. I was wondering that maybe you could help me, since there is not a single online mp3 file with someone speaking it. Could you please put my email in your blog to see if I could get in contact with someone from there to get recordings of phrases and conversations?

Thank you very much.

Nicolás.

Che an piemontèis a sarìa a dì:

Ciao,

scusme se i scriv an inglèis. I parl nen l’italian nì ël piemontèis, ma […] continua a leggere »

Ancaminoma

MP
L’àuta sman-a i parlava dle ciaciarade ch’i faroma a Scaparon an costi mèis; stassèira a-i sarà ël prim ancontr, “Ancaminoma”.

I sërcheroma ‘d dé na definission general dël piemontèis: a parte dal fàuss debat “dialèt vs. language” (ël dialèt piemontèis a esist nen!) fin-a al problema dl’identità ch’a l’é pròpi dj’emigrant ch’a l’han pì nen na lenga soa, për avèj përdù soa lenga mare sensa avèj da bon pijà la lenga dël pòst anté ch’a son andàit a sté.

I parleroma dël piemontèis lenga dël cheur, com ch’i l’avìo definilo për la festa dël Piemont 2008. I faroma na cita stòria dla lenga scrita, i parleroma ‘d dissionari, gramàtiche e grafìa. E ‘d Barba Tòni, përchè Barba Tòni a-i vintra sempe:

Ël piemontèis a venta
parlelo. Che meisin-a. Mej che la revalenta.
[…] Për mostrejlo a coj-lì ch’a l’han ël gran’ maleur
ëd pa savilo, ahi Dé, argalejne ‘l boneur.
A venta scrivlo, òh già, e pì da-bin ch’as peul,
continua a leggere »

Grafià montomalèisa a la scòla dla Piata ‘d là

3
Na ròba cita.

Ier sèira.

Na vinten-a ‘d përson-e a son trovasse – na moderna vijà – a scrive ant la lenga dël pòst.

Përchè a l’é na ròba importanta.

A l’é cita – as capiss -, ma a l’é bel savèj scrive la lenga ch’it parle mincadì.

Na ròba cita. Bela. Grassie a chi ch’a j’era. Màrtes i ripetoma.

E peui a l’é capitame n’àutra ròba: ier sèira i l’avìa dëscurbì che l’ancontr a sarìa nen stàit a la scòla ch’i pensava mi. Peui stamatin i son andàit con la cita cita a sërché un lìber ch’a l’avìa dësmentià. Combinassion a j’era ant la scòla dla Piatta ‘d sa. Për cas i l’hai conossù le doe përson-e ch’a masento l’arfugi. Brave përson-e. A l’é bel avèj dj’avzin ch’a son përson-e ‘d cheur, com ch’a l’é bel fé part – bele se na cita part – ëd na comunità.

Doe ròbe cite, doe ròbe bele.

N’àutr vir dë stagion për la Ca dë Studi Piemontèis

Jér an Àich i l’hai terminà le mie ciaciarade dë st’ann për la Ca dë Studi Piemontèis. Argoment: ël piemontèis e le masnà.

Ambelessì a-i é un video con le mie impression, e ambelessì ël PDF dla dispensa ch’i l’hai distribuì durant la lession.

A l’ha colpime, an fond a la sala…

Jér i l’hai tenù a Susa la tersa lession dë st’ann për la Ca dë Studi, che peui a l’é sempre l’istessa ma itineranta: Ël piemontèis e ij cit. Dël përchè e dël përcome lese an piemontèis a nòste masnà.

I l’hai trovà na bon-a partecipassion, lòn ch’a peul mach feme content. Impression dël piemontèis come lenga viva. ‘Dcò përchè a l’ha colpime, là an fond a la sala, na fija – a l’avrà avù vint agn o che – che a na bela mira a l’ha fassé coragi e pijà la paròla, là an mes a tute cole përson-e ch’a podìo esse sò pare e mare e miraco ‘dcò (an quàich cas) ij sò grand, për dì che a chila ‘l piemontèis da cita a l’han nen mostrajlo, ma che adess a veul amprendlo.

Ecco, a më mnisìo an ment ij felici pochi d’Elsa Morante, përchè a son coste interassion ch’a rendo pì significativa e pien-a na ciaciarada parèj.

Im sentìa a mé ca, i j’era content. A la fin le përson-e am ringrassiavo, e bele se i savìa nen për còs i l’avrìa vorsuje dì spete, parloma ancora, foma un pò ‘d festa e un pò ‘d rabel.

[…] continua a leggere »

Parloma dël creus!

L’amis Davide Filié, una dle tante anime bon-e dël Piemont, a ten un cors ëd piemontèis a Quaron-a (Villa Rolandi), an Valsesia. A gratis për ij partecipant.

A s’ancamin-a ‘l 15 mars: eut lùn-es a la sèira, da eut e mesa për doe ore.

Ël cors a l’é organisà da l’associassion cultural Ël Sol ëd j’Alp an colaborassion con la comun-a ‘d Quaron-a, e a l’ha ‘l but ëd dé le competense lenghìstiche prinsipaj a chi ch’a veul ancaminé a lese e scrive ant ël piemontèis dla Valsesia.

Për anformassion:
Davide Filié
tel. 0163 43.20.16
Mail: dafilie@tin.it

Ël piemontèis e ij cit. Dël përchè e dël përcome lese an piemontèis a nòste masnà

I ston prontand la conferensa ch’i tnirai st’ann a Moncalé, Susa, Turin e Àich për la Ca dë Studi Piemontèis. Për costa edission i son andàit a arpié un tema dël qual, come a san bin ij mé vintesingh letor, i parl sovens e volenté: lese an piemontèis ai nòsti cit.

I parlerai ëd GianRens Clivio, Milo Bré, Ezio Girardi, Michela Grosso, Adriana Chiabrando e tanti autri autor ch’a l’han scrit e scrivo an nòsta lenga për ij cit, sensa dësmentié le tradussion ëd Pinòcchio, dël Cit prinsi e via fòrt.

Chi ch’a fussa anteressà a sarà mè òspite bin agradì a:
– Moncalé, Famija Moncalerèisa, Via Alfieri 40, merco 24 mars a 4 e mesa;
– Susa, Unitre, cors Union Sovietica 18, màrtes 30 mars a 4 e mesa;
– Turin, biblioteca Villa Amoretti al parch Rignon, cors Orbassan, 200, merco 7 avrì a 5 ore;
– Àich (Acqui Terme, an slë cartin-e), scòla elementar Saracco, via XX stèmber, 20, lùn-es 12 avrì a 5 ore.

Ambelessì a-i é ‘l calendari complet dij cors, con un gròss mersì a Giulia Pennaroli e Dàvid Damilan për tut lë sfòrs organisativ.