L’àutra sman-a i l’hai portà mia cita cita, singh agn e un tòch, për la prima vira da n’amisa – nò, probabilment a l’é pì davzin al vèj dì che chila a l’ha portame mi –, e an cola ca a j’ero ‘dcò papà e mama ‘d cola gnera.
A na bela mira la mama am sent parlé an piemontèis a Michela, e da lì ‘l discors a robata an manera natural an sël piemontèis. E un-a për un-a a ven-o fòra tante ròbe: pr’esempi che ‘l papà a parla piemontèis (e antlora i ancaminoma a dovré an tra ‘d noi costa lenga, naturalment con na bela dòse ‘d san-a gena piemontèisa), pr’esempi che un CD ch’a scoto sovens e volenté a l’é col dl’amis comun Domenico Torta. Pr’esempi.
Ansoma na lenga a l’é n’afé complicà përchè as trata dl’identità ‘d na përson-a, a s’arziga dë sconfiné ant la polìtica e via fòrt. Ma na lenga a l’é ‘dcò – e ant l’istessa manera – na ròba sempia come na canson ch’an pias.
Na ròba sempia, na manera d’esse e ‘d comuniché. An pensand a lòn ch’i pens mi quand ch’i pens al piemontèis am ven-o an ment le paròle ‘d Laura Dossena, na tradutris che an sò blògh a dis (parland ëd concet come minimalism e decluttering, ma a la finitiva a më smija ch’i parlo dl’istessa ròba):
Ma è difficile. Tante volte ti mordi la lingua: sei stanco di farti guardare come se fossi un mentecatto, sei stufo non di sentirti fare sempre non le stesse domande, perché alle domande di chi è genuinamente curioso rispondi sempre con piacere; ma di vederti opporre sempre le stesse obiezioni come altrettanti muri di gomma. Sei stanco delle scuse (le riconosci perché per tanto tempo sono state anche tue), sempre le stesse, che gli altri avanzano come se tu volessi convincerli e loro si sentissero in dovere di giustificarsi. Sei stanco di vedere la gente che si mette sulla difensiva, ed è anche un po’ a disagio. Quasi vorresti tranquillizzarli, dirglielo che tu non vuoi fare proseliti, che non ti senti il guru de noartri e non te ne importa un fico secco di “convincerli”.
Ecco, chila a parla ‘d ròbe completament diferente ma la mecànica a l’é la midema. Mi i deuv nen convince gnun, i deuv nen vende gnente, i l’hai gnun-e bataje da fé con chi ch’a sia.
I son ëstrach ëd feme vardé come s’i fussa un beté.
A la finitiva ‘l piemontèis për mi a l’é sòn, pr’esempi parlelo con gena con na përson-a con la qual miraco i dovrìa parlé italian. Na ròba sempia, na manera d’esse. Mi.
Commenti
Grazie per la citazione Gianni! 🙂
Non te l’aspettavi, eh? 🙂
Ma le tua parole cadevano proprio a fagiolo!
I dev dì che i l’hai mai sentù d’ategiament avers o ëd difèisa dla gent, cand ch’i parlo an piemontèis a mie masnà. Ëd sòlit chi ch’a comenta a lo fa për complimentesse o ancorageme. Però i m’ancòrzo d’avèj ëdcò mi na gena: an presensa d’àutri, i fas motobin d’atension a parlé con precision e soen, evitand tut italianism; i l’hai peur che la gent a pensa: «Chiel-sì a veul fé ël pressios, ma a l’é gnanca bon chiel a parlé piemontèis, ch’a lassa perde». A l’é na neuva forma d’antrap sossial: na vira an disìo «s’it parle piemontèis a l’é përchè t’ses nen bon a parlé italian»; adess: «parla italian, nen piemontèis: it ses nen bon».
Brav Riccardo, it l’has fotografà bin la question. I pens che tuti noi – coj pòchi ch’a-i parlo an piemontèis a soe masnà – a passo an mes ai l’istess mecanism.
I giont mach sòn: tante vire ël fàit a l’é che chi a scota a capiss nen ël motiv dël parleje piemontèis a le masnà, as lo speta nen – e donca a peul reagì nen come i së speterìo o com a reagirìa dëdnans a l’italian (naturalment) ma bele a l’inglèis (che – vox populi – a fà tant pì fin!).
A l’é un problema ‘d régole ‘d comunicassion, a më smija. Ma a va bin, i podoma nen pretende ‘d trové la solussion.
E però – pr’esempi – an tra jér e ancheuj i soma scrivusse con n’amis an piemontèis e i l’oma parlà ‘d question técniche, ròba specìfica për la qual normalment “a ventrìa” dovré l’italian. Noi anvece i l’oma falo an nòsta lenga e a l’é stàit fosonant, vàlid e bele amusant! 🙂
Alora i pens che coste solussion a sio tut àutr che perfete, ma a fonsion-o për noi e sòn a basta.