Ancora ansima a Maria Gioana

L’àutra sman-a i l’hai parlà ‘d Maria Gioana, un-a dle pì bele canson dla tradission popolar piemontèisa. Dòp avèj publicà ‘l tòch i l’hai dëscurbì cost pòst, che a slarga la prospetiva.

Prima ‘d tut, a l’ha fame parte da le basi, che an cost cas sì a son ij Canti popolari del Piemonte ‘d Costantino Nigra (mi i l’hai arpijà an man l’edission dlë ‘74, bel ricòrd dij temp dl’università).

I l’avìa già vardalo l’àutra sman-a, ma i sërcava «Maria Gioana» (o «Maria Giuvana», com ch’a l’avrìa scrit Nigra), mentre che la canson a l’é dàita come «Zia Giovanna» [Magna Giuvana].

An tra ij test pì complet ch’i son riessù a trové a-i é cost, bele ch’as sia nen an grafìa normalisà, e cost, an sla Wikipedia piemontèisa. Partend dal Nigra, butand ansema costi doi, ij mé arcòrd dël temp masnà e la memòria ‘d papà e mama e lassand perde ‘l ters vers ëd minca stròfa, ch’a l’é sempre l’istess, e ij «trollà-là-là» che tant i-i conossoma i riverìo pì o meno a costa version:

Maria Gioana l’era ‘n sl’uss
l’era ‘ns l’uss che la filava òh

L’é passaje sor medichin
còsa l’eve Marìa Gioana òh

S’i savèjsse sor medichin
mi i l’hai tanta mal la testa òh

S’i beivèisse pì nen tant vin
mal la testa av passerìa òh…

S’i beivèissa pì nen tant vin
st’ora sì sarìa già mòrta òh…

E peui quand ch’i meuira mi
veuj ch’am sotro ‘nt ina cròta òh…

Con ij pé sota al botal
e la boca a la spinela òh…

Damigiana për cussin
e quat bote për candèila òh…

E la gent ch’am sotra mi
veuj ch’a canto la Violeta òh

E col prèive ch’am sotra mi
veuj ch’a sia cioch ëd branda òh…

Naturalment le variant possìbile a son tante. I pens nen ch’as peussa rivesse a na version definitiva, përchè na canson popolar a l’é për definission ëd tuti, e donca mincadun a peul gionteje/gavèje/cambié ‘l tòch ch’a veul. Pr’esempi la stròfa «E le monie ch’am sotro mi / veuj ch’a sio quat bagasse» a më smija na gionta da òsto e ch’a-i vintra pòch con la canson.

E chi ch’a sa quaicòs ëd pì ch’a parla!