Beppe Barberis, na branca dzora a j’àutri

Ant j’ùltim temp a l’é capitame ‘d lese diversi stranòt chierèis ressità a Cher an diverse edission dla Vijà, a parte da j’agn Sinquanta dl’àut sécol fin-a ai nòsti di.

I l’hai lesuje a parte da n’idea dl’amis Cesare Matta (làuda a chiel e a sò testard desideri ‘d fé vive na tradission): publiché un lìber ch’a-j cheuja (për quant possìbil) tuti, an manera da avèj për l’ancheuj e për l’avnì un test ëd riferiment për chi ch’a veuja fé d’arserche an sël tema.

Ël gròss problema inissial, a part ël fàit ch’a esistìa nen na version digital, a j’era che tanti (la pì part, o për dì mej praticament tuti, gavà coj ëd Beppe Barberis) a j’ero scrit ant un piemontèis baraventan, visadì sensa conossensa dl’ortografìa piemontèisa. (Lòn che fin-a a na serta mira as pudrìa ‘dcò scusesse; ma mi che i son un purista i pens, con barba Tòni, dël piemontèis – e ‘d tute le lenghe quand ch’as dòvro an forma scrita – che

a venta scrivlo, òh già, e pì da-bin ch’as peul,
a scòla dl’arsigneul, un reul d’an pare an fieul,
dissionari a la man, sacrelo con la rima,
sima dla gòj, la prima.

Ël test complet ëd cola poesìa fiamenga, la pì bela che për me cont mai a sia stàita scrita an nòsta lenga, a l’é ambelessì.)

Alora, dàit che a mi, a smija, am piaso, për dila con Batista, i lavori ad alto rendimento, i son ofrime volenté për porté cole pàgine an piemontèis coret – o, pì precisament, an chierèis (naturalment dovrand la grafìa piemontèisa).

Bin, doe ròbe a l’han colpime dzora ‘d tut. (Peui a-i na j’é dj’àutre, ma i na parlerai pì an là, man a man che cost proget a pijerà vita.)

La prima a son ij tema: “lesend” an costi doi o tërsent stranòt sessanta’agn e passa ëd vita ëd na comunità, as vegh che j’agn a passo ma l’òmo a resta sempe chiel, e donca is la pijoma sempe con ij cìvich, ij polìtich, ij giovo e via fòrt; i sërcoma protession e agiut là anté ch’i podoma (tipicament, da noi, la Madòna dël Grassie); i laudoma ‘l travaj dij paisan e l’euvra dël parco. Ma Terenzio a l’avìa già dit bin:

Homo sum, humani nihil a me alienum puto.

La sconda a l’é ch’a-i é n’autor, Beppe Barberis, che a sta na branca dzora tuti j’àutri. E i dis sòn, ch’a sia ciàir, sensa vurèj-je gavé gnente a tuti j’àutri che a l’han dedicà temp e energie a porté anans e donca deje valor a na tradission. E sì a ven bin arcordé lòn ch’a scrivìa Pavese ant la prefassion a Moby Dick:

Avere una tradizione è meno che nulla, è soltanto cercandola che si può viverla.

Ma an tute le manere Barberis a l’é sensa meno ël primus inter pares. Nen mach përchè a l’é l’ùnich, com ch’i disìa dzora, a conòsse a fond ël piemontèis ëscrit (com ch’a testimònio ‘dcò ij tanti so tòch, scrit ëd sò pugn, ch’a son espòst ant la nòsta biblioteca – letor chierèis: andeje a lese, feme ‘l piasì), ma ‘dcò për la varietà dij tema e për sò dësvlup.

A l’é n’autor pòch conossù, ch’am piasrìa conòsse ‘d pì; e peui am piasrìa porté ambelessì la soa conossensa. Për adess i l’hai butà doi tòch ambelessì e ambelessì. Pen-a ch’i na dëscurbirai ‘d pì, naturalment, ij mé vintesingh létor a saran anformà. E i finiss cost tòch com ch’a finisso tuti jë stranòt:

Ën sër chèr!

Condividi su Facebook

Tweet