giannidavico, Autore presso Go Piedmont

Geocronologìa e paleontologìa – na conferensa

Ancheuj i parloma ‘d na ròba anciarmanta e particolar për ël piemontèis: na conferensa ansima a la geocronologìa e a la paleontologìa.

Prima domanda: còs diav son-le coste ròbe sì?

La geocronologìa a l’é la siensa ch’a l’ha ël but ëd determiné l’età e ël dësvlopesse dj’event geològich arlongh ël temp ant la stòria dla Tèra. La paleontologìa a l’é un pòch pì belfé a savèj: a l’é lë studi dj’erbo e dle bestie vivù an sla Tèra an époche lontan-e, fàit a travers dij fòssij.

E bin, ën tut sòn a parlerà – an piemontèis – ël chimich Giovanni Sacchero a Montàud (Montaldo Torinese), saba 4 giugn a 9 ore ‘d sèira a la Polisportiva an via Marentin 3. Ambelessì a-i é la locandin-a dl’event, e costa a l’é la pàgina Facebook dl’associassion ch’a cura la seirà.

A dis Giovanni:

Ij tema tratà a parto da la formassion geològica dle nòstre colin-e e a van anans con le carte geològiche e ij fòssij, comprèis ij “fòssij vivent”, visadì bòje e erbo rest d’époche geològiche lontan-e, quand che […] continua a leggere »

25/05/2016 Aggiungi commento

Scrive an piemontèis

I son an camin a lese j’euvre rivà për cost concors, e i veuj fé quàich considerassion.

Prima ròba: i son pì o meno a metà dla letura, donca a l’é un giudissi parsial.

Sconda considerassion: le poesìe a son tante, ma com a l’é lògich spetesse ël livel mojen a l’é nen àut. Costa a l’é nen n’osservassion gropà an manera s-ciassa al piemontèis, ma a val për lë scrive an general. É, përchè a val – e come! – lòn ch’a scrivìa Felix Dahn (ëdcò conossù con lë pseudònim ëd Ludwig Sophus):

Scrivere un libro è facile
occorrono soltanto
una penna, l’inchiostro e la carta
la quale con pazienza subisce
qualunque sopruso.
Stampare libri
è già più difficile
perchè spesso il genio s’esprime
con illeggibile calligrafia.
Leggere libri
è ancora più difficile
a causa della minaccia del sonno.
Ma vendere un libro
è il compito più arduo
al quale un essere umano
possa dedicarsi.

Ters pensé: sorprendentement (ma a l’é na bela sorprèisa), j’euvre dla sconda session (pròsa a tema liber) a son nen mach tante, ma a son scrite tute […] continua a leggere »

18/05/2016 2 Commenti

Na matin come tante

An cost blògh as parla un pòch ëd tut, ëd ròbe gropà al piemontèis o bele ‘d ròbe normale, ëd minca dì.

Ancheuj a l’é lë scond cas. Stamatin i son andàit a gòlf për ël sòlit alenament. I j’ero mach n’àutra përson-a e mi. I soma salutasse an piemontèis (a l’é bel arconosse l’esistensa ‘d mia lenga bele da fòra ‘d mi, con jë sconossù – che dòp salutà a son pì nen, tecnicament, djë sconossù).

Na paròla e peui via, përchè l’alenament a l’é na ròba seria. Già, a l’é nen vàire balin-i it tire, a l’é pitòst – dzora ‘d tut – vàire pensé a compagna la sìngola balin-a. La quantità ëd pensé, sòn a conta pì che ògni àutra ròba ant n’alenament. Nen për gnente ‘l gòlf a l’é në spòrt prima ‘d tut mental.

Stamatin, an pòche paròle, a l’é nen capitaje gnente dë special; ma col gnente am fà piasì contelo an piemontèis.

11/05/2016 2 Commenti

A la radis dl’essensa dle ròbe

[la version italian-a ‘d cost artìcol a l’é ambelessì]

An mes a le mie montagne, saba dòp-mesdì, a j’era smijame ‘d capì quaicòs, bele se i savìa nen nì i sai dì lòch.

I j’era partì dal fond dla val Grana e i l’hai armontala, an màchina, fin-a a anté ch’a l’é stàit possìbil, visadì fin-a a che la stra a j’era nen blocà da la fiòca, quàich chilòmetro passà ël santuari ‘d Castelmagn, fermandme bon ben sovens për contemplé ëi paisagi e fé ëd curte spasgiade. A fasìa tanta frèid, ma ël dòp-mesdì a j’era bel combin le prevision. (A l’é nen na metafora ‘dcò costa, miraco?)

I sai nen spieghelo, certe ròbe probabilment a esisto nen ant le paròle, però i sai che mi an mes a le mie montagne im sent an pas con mi, im sent seren. I pens nen ch’as peussa parlé d’argioissansa, përchè probabilment col ëstat a l’é dëdlà dl’argioissansa. A l’é come la stansia dacant a la stansia dl’argioissansa, quaicòs parèj.
continua a leggere »

04/05/2016 Aggiungi commento

Vnì ël nùmer un

Minca moment ëd minca di dla mia vita a l’é dedicà a resté ël nùmer un, donca a esist mach la dissiplin-a, a-i é nen spassi për d’àutr.

Vàire dissiplin-a? Ant ël gené 2012, quand ch’i l’hai batù Nadal an final a l’Australian Open, la partìa a l’é durà singh ore e sinquantetrè minute: la pì longa ant la stòria dj’Open. Tanti a l’han definila la partìa ëd tennis pì grandiosa dla stòria.

Dòp a la vitòria i son andàit a seteme ant ël cambrin. I l’avìa un desideri sol: sente ël gust dla cicolata. I na mangiava pì nen da l’istà dël 2010; alora Milijan a l’ha portamne na lista. I l’hai dëstacane un quadrèt – un sol, minùscol quadrèt –, i l’hai butalo an boca e i l’hai lassalo sleivé an sla lengua. I podìa nen concedimne ‘d pì.

Varda-sì vàire dissiplin-a a-i va për vnì ël nùmer un.

Mia tradussion da Novak Djokovic, Il punto vincente. La mia strategia per l’eccellenza fisica e mentale, pp. 18-19.

27/04/2016 2 Commenti

Al fond dla curva, o un pòch pì an là

Na bela manera për deje n’avnì a le nòstre montagne.

Në strument ch’a ven da lontan.

I stoma nen parland ëd chicòs ch’a l’ha nen valor; i stoma parland ëd chicòs ch’a l’ha ën valor stërmà.

Se un a vardà mach ël sò pra, ël sò pra a val gnente, pijà da sol; ma se un a buta ansema ël sò pra con ël pra dl’avzin e via fòrt, coste përson-e a peulo avèjne un ritorn.

Montomal a l’é anans an ròbe come costa – an col pais a son anans an esperiense come costa.

Për pì d’anformassion i rimand a me artìcol (an italian).

20/04/2016 Aggiungi commento

Edgar Lee Masters, Alexander Throckmorton

Da giovo i l’avìa d’ale fòrte e mai strache,
ma i conossìa nen le montagne.
Da vej i l’hai conossù le montagne
ma le mie ale greve a podìo nen segue la mia vista.
Ël genio a l’é saviëssa e gioventura.

(Tòch gavà da la Spoon River Anthology d’Edgar Lee Masters. La tradussion a l’é mia, ël lìber complet a l’é ambelessì. D’àutre mie tradussion ëd poesìe d’Edgar Lee Masters a son ambelessì e ambelessì.)

13/04/2016 Aggiungi commento

Gianmaria Testa

e col preivi ch’am sotra mi
veuj ch’a sia cioch ëd pianta, òh!
(Maria Gioana, canson popolar)

– ël pòst ëd Marco Zanette

– la mia tradussion dla part ch’an riguarda

– un salut a Gianmaria Testa

– Gianmaria Testa, Lasciami andare

– Gianmaria Testa, Nuovo

06/04/2016 1 commento

Luigi Olivero, Amor masnà

Ògni dil ëd masnà
a stërma un cheur d’oslin
tëmros an broa dël nì:
në sfurniòt dësfurnià
con j’alëtte gatià
da un frisson ëd piasì.
Sla man dël cit a canto sinch cardlin
con bèch a ponte ‘d feuje ‘d rosmarin.

E ant j’euj ciàir dla masnà
Amor a rij al mond a pen-a nà.

Luigi Olivero, Romanzìe, Turin, Ca dë Studi Piemontèis, 1983, p. 94.

30/03/2016 Aggiungi commento

Luigi Olivero, Sirventèisa dël nëvod d’Olivier ëd Ronsisval

a Jean Baptiste, përchè i veuj sentla prest da la soa vos an sël lagh ëd Como, branch a soa sernia

ËL FIEUL DL’AZAR E DL’AVENTURA

Mi në peus gnente, i në peus pròpi gnente
se ‘l cheur am bat për na canson d’amor,
se, come ai temp cortèis dij trovador,
pòso mè onor
an s’j’ale ‘d cibibì ‘d doe man nossente.

Mi son un fieul dl’Azar e dl’Aventura,
un moschetié gascon dë stil neuvsent:
con un cheur d’òr e con jë spron d’argent,
le piume al vent
e na man an sla spà, pronta e sicura.

Mi në peus gnente se la vita grama
a sëmna la mia strà ’d tanti nemis:
mi ’m sovagno la ponta dij barbis
come Aramis
e jë sfido a ’ncrozié lama con lama.

Còsa am në fà-lo se ij marengh a sghijo
an fond al mar da le mie man forà!
Ij dent ëd pèrla dla mia an-namorà
Nossgnor am dà:
tesòr ch’a splend tra doi làver ch’a rijo…

*

LA STÈILA PËRZONERA

Mi ‘m sento ant j’euj dë spluve ‘d maravìa
quand […] continua a leggere »

23/03/2016 Aggiungi commento