Autore: giannidavico

Copié giust

AL
A-i é n’ategiament, na tendensa, na diression, na mòda quasi, ch’a sta diventand régola ma che scond mi a l’é profondament sbalià e che donca, për lòn ch’i peuss, i combat.

A rësguarda la paròla scrita. Italian-a, piemontèisa e an tute le lenghe, a l’é l’istess.

A l’é la “sindrome del cit.”, com ch’i l’avia ciamala ambelessì. An pòche paròle a fonsion-a parèj: it còpie da la ragnà na frase, un test, na poesìa ch’at pias, it la bute ansima a la toa pàgina Facebook o an qualsessìa mira pùblica e fàit. Sensa verifiché. Ma a basta nen! Se t’im cite na frase mi i veuj savèj come minim chi ch’a l’é l’autor (real), e preferibilment i vorrìa ‘dcò conòsse la sorgiss. Dësnò a l’é tut un manicòmi, ël pensé trità dla società lìquida.

Sòn a l’é mnume torna an ment quàich di fà, quand che për cas i l’hai vist cost pòst. I conòss nen l’autor e i peuss nen avèj quaicòs contra chiel, ma com ch’i l’hai dit ambelessì:

A-i é un problema, […] continua a leggere »

An bici, n’ann dòp

IMG_1535
Giusta n’an fà i l’avìa pijà la bici partend da me arfugi an sle montagne, e fàit un pòche ‘d considerassion ansima al piemontèis. Ancheuj i farai pì o meno l’istess, ma partend da ca, con ël but ëd rivé – 90 chilòmetri pì an là – a mè arfugi. (Che arfugi pì tant a l’é nen, adess; ma passiensa, dòp a un seugn ch’a finiss a-i é sempe n’àutr seugn ch’a të speta, bele s’it lo conòsse ancor nen.)

Ancheuj, passand për nòste pian-e (Carmagnòla – Racunis – Cavalimor – Savian – Vilafalèt – Busca – Droné), i l’avrai manera d’ordiné ij pensé, che ultimament tant ordin a l’han nen. I penserai ‘dcò al piemontèis (përchè nòste campagne am parlo sempe an piemontèis), al pòch ch’i fass e ch’i peuss fé për la lenga ch’am ambrassa, a lòn ch’a sarà doman ël piemontèis. E i penserai ‘dcò che an tute le manere i son content ëd pensé an doe lenghe diferente, përchè mia lenga (che a l’é “cantu / chì colma u core“) […] continua a leggere »

Nino Costa, Ij cit, I

IMG_2001
… A ven-o grand: la vita a-i dësdavan-a
e për vestìe a l’é già ‘n bel sagrin;
da ‘n meis a l’àutr, quasi da sman-a a sman-a
së scurso le brajëtte e ij fàudalin,

e peuj i é già la scòla ch’a j’angran-a
– me car – adess… e a son pa pì ‘d gognin.
Son già sla broa dla sapiensa uman-a:
una-a a fà sconda e l’àutr prima mignin.

Ventia sentie, tra ‘d lor, com a discuto…
Quand ch’a prinsipio a mné la bertavela
pì gnun papà l’é bon feje sté ciuto.

Magara a rogno për mangé la mnestra
ma ‘ns la question dij pont o dla cartela,
Barche!… a na san pì lor che la maestra.

Gavà da Nino Costa, Fruta madura, Turin, Viglongo, 1980, p. 102.

Cola nìvola

IMG_3571
A-i era na bela luce ancheuj.
L’aria a j’era càuda ma nen sofocanta.
Arlongh al di i pensava a lòn che scrive ambelessì, i riessìa nen a truvé ël pont ëd partensa.

Peui, mentre che i spetava n’amis, i l’ha vist na nìvola. A j’era eut ore ‘d sèira, a më smijava che tut a andèissa bin. Tut a andasìa bin.

I l’hai pensà a Sinisgalli:

As peul pijesse ‘l boneur
për la coa come un passaròt.

I lhai pensà a Eduardo, che na vira a l’ha scrivù che capì, an fond, a l’é inùtil. I l’hai piantà lì ëd pensé; i l’hai vardà la nìvola. Cola nìvola a j’era lòn ch’am mancava për scrive ambelessì ancheuj.

A va tut bin

IMG_3418
I son a la Piata, costa sman-a, për #ER16. Ij primi doi di con ij cit a son stàit un pòch malfé, përchè ch’i dovìo “pijesse le msure”. Alora stamatin come prima ròba i l’hai faje buté tuti setà dëdnans a mi e i l’hai faje un cit discors, ch’a parlava ‘d régole e rispet. A son bastà pòche paròle, e da antlora i andoma perfetament d’acòrdi!

Donca i peuss sensa tëmma dì che da costa matin a l’é verament ancaminaje luj, visadì la legerëssa e ‘l ciàir dont i parlava l’àutra sman-a.

Ëdcò përchè l’àut ier ël me amis pì car a l’ha fame la soprèisa dë mnì a troveme – dòp avèjlo dit për tanti agn, finalment a l’é capità. Tante vòlte crié e agitesse a serv a nen, le ròbe a càpito e basta.

Ëdcò përchè ier i son andàit a ca a voghe ij dan. Le ròbe da lontan a peulo fé por, ma a vardeje da davsin tut as fà pì ciàir e sempi.

Donca da ancheuj tut a va torna bin, ël […] continua a leggere »

Na paròla luminosa

luce
A j’era na paròla, dzora ‘d tut, ch’am girava an testa l’àutra sman-a, pensand a l’artìcol ch’i l’avìa da scrive lùn-es: luj. Luj a l’é an tra tuj ël mèis ch’i preferiss, përchè a l’é ël pì leger, ël pì càud, dzora ‘d tut përchè a l’é ël pì luminos. Già, la lus ëd luj a l’é particolar e nen arpetibila.

Dzora ‘d tut, pensand a le ròbe bele ch’a mniran, a #ER16, a le mie sgambassà solitarie an sle montagne, al me arfugi an tra ij mont che a l’é leu ëd partense e d’artorn, a më së slarga ‘l cheur. Luj a l’é ël mèis dle legerëssa e dla lus, ecco.

Le sensassion, cole-lì a son amportante. Dumìnica i son lassame daré, almanch për un pòch, le gare ‘d galateucc e lë stress che ultimament a l’han portame, o për dì mej i l’hai elaborà l’idèja che ‘l galateucc daspërchiel a l’é pì nen assolutament wow! për mi – nen adess.

Ecco, alora, le sensassion a son ëd legerëssa ch’a riva, ëd pensé leger e luminos. E la legerëssa a porterà a riflession […] continua a leggere »

Premiassion concors literari Moncravel 2016

castel
Costa dumìnica a-i sarà la premiassion ëd cost concors, soagnà da la comun-a ‘d Moncravel e da la Fondassion Valleris.

Com ch’an arcòrda Sànder Motin, ànima ‘d costa inissiativa,

La sirimònia as tnirà ant la sala ducal dël castel ancaminand da 10 ori dla matin.
Sempi ant la giornà për ël pais a-i sarà la Sagra del Mirtillo (brivaco an piemontàis moncravlët), con possibilità ‘d disnà e visità Moncravel con sò monument e soa colin-a.

Com ch’i l’avìa già arcordà ambelessì, la sorprèisa pì bela për mi a l’é stàita lese tante euvre scrite com ch’as deuv: dë dlà dal contnù, che certament a l’é important, un dij fondament ëd na lenga scrita a l’é ch’as rispeto le régole ch’i soma dasse – o, se as contraven-o, ch’as fassa con cossiensa ‘d causa e con un motiv precis. (Nen pì tard che giòbia passà quaidun, ch’a travaja ant n’ufissi d’un nodar, a l’ha scrivume che “il notaio ieri a rivisto il costo”: e mi i l’hai pensà che nòsta lenga italian-a as mérita nen un […] continua a leggere »

Giovannino Guareschi, J’elession

Baffo racconta
A torna Guareschi, mersì a la tradussion an piemontèis ëd Renato Agagliate.

Ël tòch, gavà da cost lìber, a l’é ambelessì.

Na sitassion:

“Arcordeve che, ant la scheda dla Càmera e ’dcò ant cola dël Senat, ël sìmbol giust a l’é l’ùltim”.
“Nò, reverend”, a l’ha bësbijà la Desolin-a. “A l’é ’l ters an tute e doe le schede”.

N’àutra bela preuva, e noi i dijoma grassie a René.

La cita granda, la cita cita e ‘l piemontèis

IMG_1457

A l’han fame n’oservassion.
Costa a l’é mia rispòsta.

Monté për calé

(an italian, quaicòs ch’a smija a cost pòst)

dai 1761 méter dël santuari ‘d Castelmagn ai 2647 dël mont Tibert

l’ocasion a ven da (Annamaria Falco)

se i lo fass nen adess i lo farai pì nen

ij pensé an àuta montagna a son pì pur

ël salut a l’è na forma ‘d rispet:

Rifugio La Scola (ambelessì la pàgina Facebook)

col camposanto e col santuari (e la stùa dla Piata) a son figura dla pas interior (Auerbach, Studi su Dante)

mnì sì a l’é un segn d’esse viv

ij problema a riesso nen a rivé sì, àut parèj. peui it cale giù e a l’é come prima. as torna giù e gnente, finì tut. bòn, tut lì. ciao!